Tất tần tật về Tâm lý FOMO trong đầu tư chứng khoán – Cảnh báo 4 nguyên nhân phổ biến khiến bạn dễ “mất trắng”

Trong thế giới đầu tư đầy biến động, “FOMO” không chỉ là một khái niệm phổ biến mà còn là một “bẫy tâm lý” nguy hiểm mà mọi nhà đầu tư – từ người mới đến chuyên nghiệp – đều có thể mắc phải.

FOMO – viết tắt của “Fear Of Missing Out” – là hiệu ứng tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội. Trong đầu tư chứng khoán, FOMO khiến nhiều người hành động vội vàng, thiếu cân nhắc, lao theo xu hướng đám đông mà không có chiến lược rõ ràng. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến những quyết định sai lầm và hậu quả nghiêm trọng về tài chính.

Hãy cùng IKK tìm hiểu kỹ về tâm lý FOMO, các nguyên nhân phổ biến và cách phòng tránh để trở thành một nhà đầu tư bản lĩnh, vững vàng trước mọi biến động thị trường!

FOMO là gì? Vì sao nhà đầu tư dễ mắc phải?

Trong thị trường chứng khoán, FOMO thường xuất hiện khi một mã cổ phiếu hoặc thị trường chung tăng giá mạnh, kéo theo sự kỳ vọng về lợi nhuận cao. Những nhà đầu tư đứng ngoài cuộc cảm thấy sợ bị “lạc đoàn”, lo bỏ lỡ cơ hội làm giàu nên nhanh chóng xuống tiền dù chưa có đủ dữ liệu phân tích hay hiểu rõ rủi ro.

Kết quả là họ thường mua vào lúc giá đã chạm đỉnh và sau đó bị “kẹt hàng”, không thể bán ra khi giá giảm sâu.

Ví dụ điển hình:

Vào cuối năm 2021, mã cổ phiếu FLC từng tăng mạnh từ 15.450 đồng lên đến 24.050 đồng chỉ trong 53 ngày – tương đương mức tăng hơn 55%. Hiệu ứng FOMO khiến hàng loạt nhà đầu tư lao vào mua đỉnh.

Chỉ sau 17 ngày, cổ phiếu FLC tụt xuống còn 10.150 đồng – mất hơn 58% giá trị. Nhiều nhà đầu tư không kịp thoát hàng, dẫn đến thua lỗ nặng nề.

4 Nguyên nhân chính gây ra Tâm lý FOMO

1. Sợ bỏ lỡ cơ hội đầu tư sinh lời

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi thấy người khác liên tục khoe lãi, hoặc cổ phiếu nào đó tăng giá mạnh, nhà đầu tư dễ bị cuốn theo tâm lý “không mua bây giờ sẽ tiếc cả đời”. Họ bỏ qua phân tích cơ bản và kỹ thuật, chấp nhận “mua đuổi” mà không hề lường trước rủi ro.

2. Thiếu kiến thức và kinh nghiệm về thị trường

Người mới thường không đủ thời gian để tìm hiểu kỹ về vận động của thị trường, phân tích tài chính, dòng tiền… Họ có xu hướng sao chép quyết định đầu tư từ các “chuyên gia mạng” hoặc người thân mà không hiểu lý do thực sự đằng sau.

Điều này khiến họ dễ trở thành “nạn nhân” của các chiêu trò bơm tin, tạo sóng, làm giá.

3. Kỳ vọng quá cao, quá nhanh

Một tâm lý rất thường gặp là mong muốn “làm giàu cấp tốc”. Nhiều người đặt kỳ vọng rằng chỉ vài ngày hay vài tuần sẽ kiếm được lợi nhuận khủng. Khi thị trường tăng, họ càng “tham lam”, dồn thêm vốn để tối đa hóa lợi nhuận – và quên rằng chứng khoán là sân chơi của sự kiên nhẫn và kỷ luật.

Kết quả là “lãi chưa kịp rút thì đã lỗ gấp đôi”.

4. Tự tin thái quá hoặc thiếu tự tin vào bản thân

Một số nhà đầu tư dễ mắc FOMO vì quá tự tin vào các quyết định của mình, không lường trước rủi ro. Ngược lại, có người lại không đủ tin tưởng vào khả năng của chính mình, thường xuyên hoang mang và bị ảnh hưởng bởi đám đông.

Cả hai thái cực này đều có thể dẫn đến các hành vi thiếu lý trí và sai lầm nghiêm trọng khi đầu tư.

Vượt qua FOMO – Bài học không thể thiếu với nhà đầu tư chuyên nghiệp

FOMO là rào cản tâm lý mà bất kỳ ai bước chân vào thị trường tài chính đều cần học cách đối diện và vượt qua. Muốn trở thành một nhà đầu tư thông minh, bạn cần:

• Rèn luyện khả năng phân tích thị trường và xây dựng chiến lược đầu tư rõ ràng.
• Tuân thủ kỷ luật đầu tư, không để cảm xúc chi phối hành động.
• Chấp nhận bỏ lỡ cơ hội ngắn hạn để đổi lấy sự an toàn và bền vững dài hạn.
• Học hỏi không ngừng, tiếp cận thông tin đa chiều và có tư duy phản biện với mọi nguồn tin.

Không chỉ đầu tư – Tâm lý FOMO còn hiện diện trong Marketing, Crypto và cuộc sống

Không chỉ trong chứng khoán, hiệu ứng FOMO còn được ứng dụng trong chiến lược tiếp thị như các chiến dịch khuyến mãi “chỉ còn hôm nay”, “sản phẩm giới hạn”, “hết hàng trong 24h”… để kích thích hành động mua hàng tức thì.

Do đó, học cách kiểm soát FOMO không chỉ giúp bạn đầu tư hiệu quả mà còn giúp bạn sống tỉnh táo, ra quyết định tốt hơn trong mọi lĩnh vực.

Kết luận

FOMO là một hiệu ứng tâm lý rất thực tế, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu bạn đủ hiểu biết và rèn luyện bản lĩnh đầu tư. Thị trường luôn có cơ hội mới, nhưng quan trọng là bạn phải có một chiến lược dài hạn, lý trí và hiệu quả.

Đừng để FOMO khiến bạn trả giá bằng tiền và niềm tin. Hãy đầu tư với kiến thức, hành động với sự chủ động – và để IKK đồng hành cùng bạn trên hành trình xây dựng thu nhập bền vững trong kỷ nguyên số.