IDFA là gì? Liệu Apple có đang bí mật theo dõi người dùng?

Trong thời đại dữ liệu là “vàng”, các công ty công nghệ không ngừng phát triển những công cụ nhằm thu thập và tận dụng hành vi người dùng để tối ưu quảng cáo. Một trong số đó chính là IDFA – công nghệ theo dõi người dùng của Apple. Nhưng liệu IDFA là gì, nó ảnh hưởng ra sao đến quyền riêng tư và liệu có phải Apple đang âm thầm theo dõi người dùng hay không?

Hãy cùng IKK phân tích chi tiết trong bài viết dưới đây, đặc biệt nếu bạn là người làm quảng cáo, nhà phát triển ứng dụng, hoặc chỉ đơn giản là một người dùng iPhone muốn bảo vệ quyền riêng tư.

1. IDFA là gì?

IDFA (Identifier for Advertisers) là một mã định danh thiết bị ngẫu nhiên được Apple tạo ra dành cho từng thiết bị iOS. Mục đích của IDFA là giúp các nhà quảng cáo theo dõi hành vi người dùng một cách ẩn danh nhằm tối ưu hóa quảng cáo và đo lường hiệu quả.

Mỗi thiết bị (iPhone, iPad) sẽ có một IDFA riêng. Không giống như cookie trên web, IDFA không chứa thông tin cá nhân như tên, số điện thoại hay email, nhưng nó vẫn giúp các bên thứ ba biết bạn đã tương tác gì trong ứng dụng, click vào đâu, có mua hàng hay không.

2. Cách hoạt động của IDFA

Khi bạn sử dụng các ứng dụng trên iOS:

Ứng dụng sẽ truy cập IDFA của thiết bị để xác định bạn là ai (trên phương diện quảng cáo).
Các nền tảng quảng cáo như Facebook, Google, TikTok… sử dụng IDFA để hiển thị quảng cáo được cá nhân hóa cho bạn.
Ví dụ: Nếu bạn từng xem giày trên app A, thì app B sẽ hiển thị quảng cáo giày đúng loại đó → nhờ IDFA giúp kết nối dữ liệu giữa các app.

Tóm lại: IDFA không biết bạn là ai, nhưng giúp các app “nhận ra” bạn trên nhiều nền tảng khác nhau.

3. Apple có đang “bí mật theo dõi” người dùng thông qua IDFA không?

Câu trả lời là: Không hẳn, nhưng cũng không hoàn toàn trong sáng.

❗ Trước iOS 14.5:

IDFA được kích hoạt mặc định.
Các ứng dụng thoải mái thu thập dữ liệu mà không cần hỏi ý kiến người dùng.
Người dùng hầu như không biết họ đang bị theo dõi.

✅ Từ iOS 14.5 trở đi:

Apple áp dụng App Tracking Transparency (ATT) – bắt buộc ứng dụng phải xin phép người dùng trước khi truy cập IDFA.
Khi mở ứng dụng, bạn sẽ thấy pop-up:
“Cho phép ứng dụng theo dõi hoạt động của bạn trên các ứng dụng và website của công ty khác?”
Người dùng có thể chọn “Cho phép” hoặc “Không cho phép” → nếu không cho, IDFA sẽ trở thành chuỗi số rỗng.

🎯 Apple đang “chơi nước đôi”?

Dù kiểm soát quyền truy cập IDFA cho bên thứ ba, Apple vẫn thu thập dữ liệu riêng qua hệ sinh thái của mình (App Store, Apple Music, Siri…).
Điều này gây tranh cãi: Apple vừa đóng cánh cửa với nhà quảng cáo, vừa củng cố vị thế độc quyền dữ liệu của riêng họ.

4. IDFA có quan trọng với ngành quảng cáo không?

Rất quan trọng! Với các bên quảng cáo và nhà phát triển app, IDFA là chìa khóa để đo lường và tối ưu:

Xác định nguồn người dùng đến từ đâu (Facebook Ads, TikTok Ads, Influencer…)
Theo dõi hành vi sau khi cài đặt ứng dụng (onboarding, mua hàng, đăng ký…)
Tối ưu hóa chi phí quảng cáo (CPI, ROAS) dựa trên dữ liệu hành vi

Khi người dùng từ chối chia sẻ IDFA, khả năng cá nhân hóa và đo lường giảm đi rõ rệt → nhiều nhà quảng cáo phải tăng chi phí hoặc thay đổi chiến lược hoàn toàn.

5. IDFA và quyền riêng tư người dùng

Việc IDFA bị kiểm soát nghiêm ngặt hơn là bước tiến lớn về bảo mật:

Người dùng chủ động kiểm soát dữ liệu cá nhân
Các công ty công nghệ bị giới hạn trong việc theo dõi chéo nền tảng
Tuy nhiên, cũng gây ảnh hưởng đến:
- Người làm marketing → dữ liệu đo lường không còn chính xác như trước
- Startup/ứng dụng mới → khó tối ưu quảng cáo, chi phí tăng cao

6. Vậy, còn có giải pháp thay thế nào cho IDFA không?

Các nền tảng và doanh nghiệp đang dần chuyển sang các hình thức đo lường mới:

SKAdNetwork (Apple cung cấp): Cho phép đo lường hiệu quả chiến dịch mà không cần IDFA.
Contextual Advertising: Quảng cáo dựa trên nội dung thay vì hành vi người dùng.
First-party Data: Tận dụng dữ liệu thu thập trực tiếp từ người dùng (đăng ký, hành vi trong app).
Fingerprinting (có giới hạn): Dùng dấu vết thiết bị để xác định người dùng – nhưng Apple không khuyến khích.

7. Kết luận

IDFA từng là “xương sống” của quảng cáo mobile, nhưng hiện nay đang dần mất đi sức mạnh bởi các chính sách bảo mật mới từ Apple. Người dùng được bảo vệ tốt hơn, nhưng đồng thời các nhà quảng cáo, marketer và publisher cũng đối mặt với thách thức mới.

Thay vì hoang mang, hãy hiểu đúng bản chất, nắm bắt công nghệ và thích ứng linh hoạt.

IKK sẽ đồng hành cùng bạn trong hành trình tối ưu quảng cáo, tăng trưởng người dùng và bảo vệ quyền riêng tư – một cách cân bằng và bền vững.